Ustawa z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (Dz. U. z 2001 r. Nr 17, poz. 209 ze zm.) wprowadziła nową instytucję jaką jest rejestr dłużników niewypłacalnych. Precyzują jego działanie artykuły 55 – 60 tejże ustawy. Wraz ze wzrostem swobody gospodarczej zaczęła wzrastać także liczba osób, które nie spłacały swoich zobowiązań. To właśnie leżało u podłoża stworzenia tych regulacji, które na celu mają informowanie o nieuczciwych kontrahentach.
Zgodnie z wyżej wymienioną ustawą z urzędu do rejestru wpisuje się:
– osoby fizyczne prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą, które ogłosiły upadłość lub upadłość ich została oddalona ze względu na fakt, iż ich mają tek nie wystarczy nawet na przeprowadzenie postępowania upadłościowego;
– wspólników różnego typu spółek, którzy ponoszą odpowiedzialność całym swoim majątkiem za zobowiązania spółki, jeśli ogłosiła ona upadłość lub upadłość nie mogła zostać ogłoszona ze względu na zbyt mały majątek, by pokryć koszty postępowania upadłościowego;
– dłużników, którzy na podstawie kodeksu postępowania cywilnego zostali wezwani do wyjawienia swojego majątku;
– osoby, które przez sąd zostały pozbawione wykonywania działalności gospodarczej czy pełnienia funkcji pełnomocników w spółkach innego typu.
Oprócz wpisów z urzędu stosuje się także wpisy na wniosek. Z wnioskiem o wpis dłużnika niewypłacalnego może wystąpić każda osoba mająca tytuł wykonawczy wystawiony przeciwko dłużnikowi jeśli w terminie 30 dni nie uregulował on swoich zobowiązań wobec wierzyciela.
Jeżeli niewypłacalnym dłużnikiem jest osoba fizyczna obok jej imienia i nazwiska wpisuje się numer PESEL,w celu łatwej i właściwie identyfikacji. Jeśli wpisywanym jest osoba prawna, oprócz nazwy firmy wpisuje się także jej numer REGON, który wyróżnia ją spośród innych firm. Warto dodać, że jeden wpis w rejestrze dłużników może być w stosunku do danej osoby czy firmy powtórzony tyle razy, ile wniosków wpłynie do sądu czy ile wniosków z urzędu zostanie rozpatrzonych pozytywnie.